Forskjell mellom versjoner av «Modernisme»
(Ny side: '''Modernisme''' Modernisme er eit interdisiplinært omgrep. Innanfor disiplinen kunst inneber omgrepet ei form for lausriving frå tradisjonar og ei utforsking av eigenart. Modernismen...) |
|||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
| − | '''Modernisme''' | + | == '''Modernisme''' == |
| − | Modernisme er eit interdisiplinært omgrep. Innanfor disiplinen kunst inneber omgrepet ei form for lausriving frå tradisjonar og ei utforsking av eigenart. Modernismen kan med det tolkast som eit alternativ til innarbeidde kunstnariske konvensjonar, og det allereie frå midten av 1800-tallet. I Noreg oppstår det noko seinare. Ein av dei første modernistane innan målarkunsten var franske Edouard Manet. Han lagde i 1863 verket Olympia (Ill. 1), eit motiv av ei naken kvinne, men malt utan dei tradisjonelle konvensjonane. Målaren blei kritisert difor for å ha produsert eit måleri utan mening, perspektiv eller innhald, og han representerte med dette ei form for autonom kunst, eit sentralt stikkord for modernismen. | + | Modernisme er eit interdisiplinært omgrep. Innanfor disiplinen kunst inneber omgrepet ei form for lausriving frå tradisjonar og ei utforsking av eigenart. Modernismen kan med det tolkast som eit alternativ til innarbeidde kunstnariske konvensjonar, og det allereie frå midten av 1800-tallet. I Noreg oppstår det noko seinare. Ein av dei første modernistane innan målarkunsten var franske Edouard Manet. Han lagde i 1863 verket ''Olympia'' (Ill. 1), eit motiv av ei naken kvinne, men malt utan dei tradisjonelle konvensjonane. Målaren blei kritisert difor for å ha produsert eit måleri utan mening, perspektiv eller innhald, og han representerte med dette ei form for autonom kunst, eit sentralt stikkord for modernismen. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | og | + | Ein av dei mest kjende kunstkritikarane frå det 20. århundre i Amerika, Clement Greenberg, skreiv i 1960 ''Modernist Painting''. Teksten er i dag eit viktig verk i forståinga av modernismen. Greenberg meinte at Manet malte dei første modernistiske maleria og grunna sin påstand i korleis dei var utforma. Overflata på lerretet var ikkje forsøkt skjult og målingsstrøka var ikkje bearbeidd slik at verket likna ein illusjon. Clement Greenberg hevda at; ''«hver kunstform måtte, gjennom sine egne fremgangsmåter og sine egne verker, bestemme hvilke virkninger den enkelte kunstform var alene om å besitte.»'' Han understreka deretter at maleriet er den einaste kunstforma som må forholde seg til ei flate, og at flata derfor kan omfamnast og utforskast, ikkje unnlatast. Omgrepet «overflate» blei og er eit viktig aspekt i diskusjonen og kritikken av modernismen i kunsten. Greenberg ønsker å avdekke kunsten ved å unngå å imitere kunst. Gunnar Danbolt forklarer det slik; ''«dersom kunst er imitasjon er den redusert til eit teikn som først får meining i kraft av noko anna, som ikkje er kunst, for eksempel ei eller anna form for røyndom – ein elg, ei sjøløve eller eit menneske. Men er ikkje også kunsten røyndom – ikkje i kraft av noko anna, men i kraft av seg sjølv?»'' |
Revisjonen fra 4. okt. 2020 kl. 15:33
Modernisme
Modernisme er eit interdisiplinært omgrep. Innanfor disiplinen kunst inneber omgrepet ei form for lausriving frå tradisjonar og ei utforsking av eigenart. Modernismen kan med det tolkast som eit alternativ til innarbeidde kunstnariske konvensjonar, og det allereie frå midten av 1800-tallet. I Noreg oppstår det noko seinare. Ein av dei første modernistane innan målarkunsten var franske Edouard Manet. Han lagde i 1863 verket Olympia (Ill. 1), eit motiv av ei naken kvinne, men malt utan dei tradisjonelle konvensjonane. Målaren blei kritisert difor for å ha produsert eit måleri utan mening, perspektiv eller innhald, og han representerte med dette ei form for autonom kunst, eit sentralt stikkord for modernismen.
Ein av dei mest kjende kunstkritikarane frå det 20. århundre i Amerika, Clement Greenberg, skreiv i 1960 Modernist Painting. Teksten er i dag eit viktig verk i forståinga av modernismen. Greenberg meinte at Manet malte dei første modernistiske maleria og grunna sin påstand i korleis dei var utforma. Overflata på lerretet var ikkje forsøkt skjult og målingsstrøka var ikkje bearbeidd slik at verket likna ein illusjon. Clement Greenberg hevda at; «hver kunstform måtte, gjennom sine egne fremgangsmåter og sine egne verker, bestemme hvilke virkninger den enkelte kunstform var alene om å besitte.» Han understreka deretter at maleriet er den einaste kunstforma som må forholde seg til ei flate, og at flata derfor kan omfamnast og utforskast, ikkje unnlatast. Omgrepet «overflate» blei og er eit viktig aspekt i diskusjonen og kritikken av modernismen i kunsten. Greenberg ønsker å avdekke kunsten ved å unngå å imitere kunst. Gunnar Danbolt forklarer det slik; «dersom kunst er imitasjon er den redusert til eit teikn som først får meining i kraft av noko anna, som ikkje er kunst, for eksempel ei eller anna form for røyndom – ein elg, ei sjøløve eller eit menneske. Men er ikkje også kunsten røyndom – ikkje i kraft av noko anna, men i kraft av seg sjølv?»
